Son yıllarda yapılan araştırmalarla birlikte iyi bir uykunun sağlıklı ve mutlu bir günün oldukça önemli bir parçası olduğu biliniyor. İyi bir uykunun ise çeşitli bileşenleri bulunuyor. Her gün kullandığımız yataklarımızın kalitesi ve malzemesi de bilimsel çalışmalara göre iyi uyku için gereken bileşenlerden.
Yeni evi için ilk kez yatak alacaklar ya da mevcut yatağını yenilemek isteyenlerin aklına “Yatak seçimini nasıl ve neye göre yapacağız?” sorusu gelebiliyor. Bu sorunun cevabı önceki yıllarda hemen verilebilir olsa da günümüzde teknoloji ve ar-ge çalışmaları sonucunda birçok farklı yatak markasından çeşitli yatak tipleri karşımıza çıkıyor. Malzeme tipine göre bir tarafta uzun yıllar boyunca çok satan ve birçok evde bulunan klasik yaylı yatak çeşitleri varken diğer tarafta ise lateks, visco ve Tempur gibi yatak türleri bulunuyor. Bu yatak türlerinde bulunan Memory Foam malzemesini ve kullanıldığı yatakları daha yakından tanımak için doğru yerdesiniz!
Memory Foam Ne Demek?
Günlük hayatlarımızda kullandığımız birçok teknolojik ürünün temelinde askeri veya uzay ar-ge çalışmaları yer alıyor. Memory Foam, temel bileşeni olan poliüretana yoğunluğunun artması amacıyla bazı kimyasalların eklenmesiyle oluşan viskozite ve esneklik sahibi maddedir. Hafızalı köpük olarak da bilinen bu madde aslında 1966 yılında NASA’nın uzay araçlarındaki minderlerinin, çarpmalara karşı daha güvenli hale getirilmesi amacıyla geliştirilmiştir. Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin buluşu olan bu madde, kamusal kullanıma açıldıktan sonra Amerikan Futbolu müsabakalarında oyuncuların kasklarının iç kısımlarında çarpışmanın etkisini azaltmak amacıyla kullanılmıştır. İlerleyen yıllarda ise birçok şirket ayakkabı tabanı ve kulaklık gibi ticari ürünlerde bu teknolojiyi uygulamaya başlamıştır. İsveçli bir firmanın çalışmaları sonucunda 1991 yılında Tempur-Pedic adı verilen şilte ortaya çıkmış ve Memory Foam teknolojisi bu sayede evlerimize yatak, minder, şilte ve yastık olarak girmeye başlamıştır.
Memory Foam Yatağın Yapısı ve Teknolojik Özellikleri
Memory Foam yatak, vücut ısısı ve basıncıyla birlikte bir süre sonra yatan kişiye göre şekil alır. Isı ve basınç kalktıktan sonra ise eski haline geri döner. Memory Foam malzemesini etkileyen önemli bir etken sıcaklıktır. Sıcaklık artışı Memory Foam’ın viskozite özelliğini azaltır. Bu da daha sıcak havalarda yatağı yumuşak hissetmemize sebep olur.
Memory Foam, poliüretan isimli bir polimerden yani petrol temelli sentetik maddeden üretilen bir köpüktür. Memory Foam yatağın kalitesini belirleyen 2 temel özellik ise viskozite ve esnekliktir. Viskozite, bir maddenin basınç uyguladıktan sonra şeklinin değişmesi için gereken süre ile ilgili bir kavramdır. Esneklik ise şekli değişen maddenin basınç kalktıktan sonra eski halini alması için geçen süreyi etkiler. Memory Foam yataklar, üreticilerin malzemede kullandıkları kimyasal formüle göre farklı viskoelastik özelliklere sahip olabilirler. Kullanılan formül yatağın, kullanan kişiye göre verdiği tepkilerin farklı olmasını sağlar. Bu sayede kişi kendi fizyolojisi ve uyku alışkanlıklarıyla uyumlu bir Memory Foam yatak seçebilir.
Memory Foam yatakların temelde üç katmanı olduğunu söyleyebiliriz. En üstte daha iyi nefes alan Memory Foam çeşitlerinin kullanıldığı yumuşak katman, en altta yatağın temelini oluşturan ve genelde hacim olarak en büyük ve sert alt katman, ortada ise bu ikisi arasında geçişi, sıcaklık ve sertlik dengesini sağlayan orta katman yer alır. Tüm katmanlarda Memory Foam kullanan yataklar olduğu gibi sıcaklık dengesi ve dayanıklılığı artırmak için alt katmanda yay kullanan hibrit yatak modelleri de bulunmaktadır.
Memory Foam Yatak Çeşitleri
Memory Foam teknolojisi, kullandığı polimer materyal sebebiyle ısıyı tutma özelliğine sahiptir. Bu durum bir süre yatakta vakit geçirdikten sonra yatakta biriken ısının kişiyi rahatsız etmesine yol açabilir. Üreticiler bu problemi aşabilmek için farklı tipte Memory Foam yatakları geliştirmektedirler.
Şunu da eklemek gerekir ki her Memory Foam yatak bu kategorilerinden birisine dahil olmayabilir. Bazı üreticiler birden fazla teknolojiyi beraber kullanabilirlerken bazıları ise değindiğimiz yöntemler dışında bakır gibi maddelerin iyi iletkenlik özelliklerinden faydalanarak farklı çeşitlerde Memory Foam yataklar da üretmektedirler.
Geleneksel Tip
Temel malzemesi Memory Foam olan yataklardır. Yatak endüstrisine ilgi uyandırıcı bir giriş yapan geleneksel tip memory foam yataklar, teknolojinin gelişmesiyle birlikte kendisini takip eden diğer modellerin de öncüsü olmuştur.
Açık Hücre Tipi
İçerdiği malzeme aynı olmasına rağmen bu tip Memory Foam yataklar daha iyi hava sirkülasyonu sağlanması için farklı bir iç yapıya sahiptir. İç yapıdaki küçük cepler sayesinde hava dolaşımı artırılarak biriken fazla ısıdan kurtulma amaçlanır. Geleneksel tip Memory Foam yataklara göre dezavantajı ise iç yapısı sebebiyle yatağın sıkılığının bir miktar azalmasıdır. Bununla beraber tasarımcıları tarafından hem yatağın formunu hem de nefes alabilir yapısını korumaya yönelik iyileştirme çalışmaları yapılmıştır.
Jel Tipi
Bu tip Memory Foam yataklarda yatağın içine yerleştirilen jel boncuklar, biriken ısıyı emerek soğumayı sağlar. Jel boncuklarının kimyasal yapısı sebebiyle vücuttan aktarılan ısı, boncuklar tarafından çekilerek uyuyan kişiye daha az rahatsızlık verir.
Memory Foam’ın Avantajları
- Basınç Düşürme. Memory Foam malzeme, vücudun yatağa fazla basınç uygulayan kalça, omuz, boyun gibi bölgelerinde daha çok yumuşayarak bu bölgelerde fazla basınç oluşmasını engeller. Belli bölgelerde fazla basınç ile uyumak ertesi sabah ağrıya sebep olabileceği için Memory Foam bu ağrıların giderilmesini sağlayabilir. Kireçlenme ve eklem ağrısı rahatsızlığı çekenler için bu avantaj daha da önemli hale gelir. Vücut ağırlığı yatağa daha eşit dağılarak bölgesel basıncı azaltır ve daha konforlu bir uyku sağlar.
- Hareket İletimini Azaltma. Memory Foam yataklar sünger yapısı sayesinde yatakta oluşan hareketi yatağın bir tarafında tutarak diğer tarafa olan etkisini azaltır. Özellikle çiftlerden birinin uykusu hafif diğeri de uykusunda fazla hareketli ise Memory Foam’ın bu özelliği hafif uykuya sahip olan kişinin uyku kalitesinin artmasını sağlayabilir.
- Sessizlik. Geleneksel yaylı yataklarda bir süre sonra duyduğumuz ve zamanla artan sesler rahatsız edici hale gelebilir. Memory Foam, hareket iletimini azalttığı gibi yatarken ya da kalkarken daha sessiz olmamızı sağlar.
Memory Foam’ın Dezavantajları
- Isı Tutma. Memory Foam yataklarda -yataklar ısıya tepki verecek şekilde tasarlandığından dolayı- ısıyı tutma ve bunun sonucunda rahatsız edici derecede sıcak olma sorunu görülebiliyor. Her ne kadar farklı teknoloji ve Memory Foam yatak türleriyle bu problem azaltılmış olsa da genel olarak Memory Foam yataklar, diğer yatak türlerine göre daha sıcak olma eğilimindedir.
- Fiyat. Memory Foam malzemesi kullanılan yataklar genellikle diğer yatak türlerinden daha pahalıdır. Özellikle kaliteli bir Memory Foam malzemesine sahip yataklar, ortalamanın üzerinde fiyata sahiptir. Bu yatak türlerinin yaygınlaştıkça fiyatının düşmesiyle beraber klasik yaylı yataklara göre hala bir fiyat farkı bulunduğu söylenebilir.
- Sıvı Teması. Memory Foam yataklar sıvı ve nemden önemli ölçüde etkilenirler. Temas eden sıvı, süngerin yapısını bozar ve ömrünü azaltır. Ayrıca Memory Foam kuruması çok da kolay olmayan bir maddedir. Özellikle çocuk veya evcil hayvanların sebep olabileceği, yatağa sıvı dökülmesiyle sonuçlanabilecek kazalara karşı dikkatli olmak gerekir.
- Ağırlık. Memory Foam malzemesi yoğun olduğundan dolayı bu yataklar diğerlerine göre daha ağırdır. Bu da yatağı farklı bir yere taşıma ya da nevresimleri değiştirme gibi işlemleri zorlaştırır. Bu yataklar, her ne kadar köpük yapılarından dolayı hafif gibi görünseler de yoğunluklarından kaynaklı olarak önemli bir ağırlığa sahiptirler.
Memory Foam Yatak Satın Almadan Önce Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
- Memory Foam malzeme, kimyasal yapısından dolayı ilk kullanılmaya başlandığında bir kokuya sahip olabilir. Vakit geçtikçe bu koku azalır. Bu süre bir günden birkaç haftaya kadar değişebilir. Kaliteli Memory Foam malzemelerinde ise istenmeyen koku daha az duyulur.
- Memory Foam malzemesinin kimyasal yapısı sebebiyle insan vücudunun şeklini alabilme özelliği aynı zamanda iyi bir pazarlama aracıdır. Yatak kısa süreli olarak denendiğinde malzeme yapısı ve vücudun şeklini alması ikna edici özellikler gibi görünebilir. Ama yatakta uzun süre vakit geçirince ortaya çıkabilecek potansiyel sıcaklık artışını ya da oluşabilecek deformasyonları satın almadan önce vereceğiniz kararda aklınızdan çıkarmamanız gerekir.
- Memory Foam yataklar başlangıçta sert bir yapıya sahiptirler. Daha yumuşak hale gelmesi için birkaç hafta kullanmanız gerekebilir. Bir mağazada deneyerek beğendiğiniz Memory Foam yatak, eve geldiğinde beklediğinizden fazla sert ise telaş yapmanıza gerek yok.