FlyLady metodu, organizasyon uzmanı Marla Cilley tarafından tasarlanan, ev temizliği ve günlük yaşam düzeni üzerine kurulu bir sistem. Cilley’nin kendi yaşamından yola çıkarak oluşturduğu bu yöntem, evinin genel düzenini ve temizliğini sağlamakta zorlanan kişilere adım adım, stres olmadan ve bunalmadan temizlik ve düzeni hayata geçirmede yardımcı olmayı amaçlıyor.
Temizlik görevlerini haftalık bloklara ve evde temizlenmesini gereken kısımları bölgelere ayırarak kademeli bir şekilde ev temizliği gerçekleştirmeyi amaçlayan FlyLady yöntemi, temizliğin acele edilmesi gereken bir süreç olmadığını savunuyor. “Bir günde kirlenmedi!” sloganını sıkça kullanan uygulamada, temizliğin de bir günde tamamlanması gerekmediğini ve strese gerek olmadığı belirtiliyor.
Tüm evi tek seferde ve kısa sürede temizlemeye çalışmanın getirdiği stres, temizliğe adım atmayı da zorlaştırıyor ve süreç uzadıkça uzuyor. Bunun yerine küçük adımlarla, kısa süreli ve ulaşılabilir hedefler oluşturmak, bu hedefleri günlük rutin olarak uygulamak, temizliğin göz korkutuculuğunu ortadan kaldırıyor. Düzenli ve sürekli olarak ulaşılan hedefler de uzun vadede ev temizliğinin yönetilebilir ve kalıcı olmasını sağlıyor.
Her gün ufak bir şeyler yapılması sayesinde işlerin çığrından çıkmasının önüne geçen FlyLady metodu, temelde birkaç önemli prensip üzerine kurulu:
🕒 15 Dakika Kuralı:
FlyLady, hiçbir işin 15 dakikadan daha uzun sürmeyeceği -sürmemesi gerektiği- fikrini savunuyor. Bu yöntem sayesinde, ev temizliğini tamamlayacak görevlerin büyük ve üstesinden gelinemez bir bütün yerine 15 dakikalık zaman dilimlerine bölünerek gerçekleştirilmesi öneriliyor.
🔄 Rutinler:
FlyLady metodu uygulanırken günlük, haftalık ve aylık rutinler belirleniyor, bu rutinler ev işlerini yönetilebilir parçalara bölüyor. Her gün yapılması gereken minimum işlerin yerine getirilmesi de düzen hissinin ve temizlik yapmış olma duygusunun tadılması açısından katkı sağlıyor.
📍Bölgeler:
FlyLady yönteminde temizlenmesi gereken alanlar “Hot Spots” – Sıcak Noktalar” denen bölgelere ayrılıyor. Bu bölgelerin belirlenmesinde evin en çok dağılan ve kolay kirlenen yerleri göz önünde bulunduruluyor. (Mutfak, yatak odası, banyo gibi). Belirlenen noktaların hızlıca ve kolayca temizlenmesi teşvik edilerek dağınıklığın düzen haline gelmesi önlenmiş oluyor.
➖ Eşya Azaltma:
Evde bulunan fazlalıklardan kurtulmak için düzenli olarak “decluttering” – “eşya azaltma” çalışması öneriliyor. Böylelikle fiziksel olarak evde dağınıklığa sebep olan eşya fazlalığı giderilirken zihinsel açıdan da hafif ve düzenli bir yaşam alanı oluşturmak mümkün oluyor.
🛀 Kişisel Bakım:
FlyLady yönteminde kendine iyilik yapmak ve kendine iyi bakmak büyük önem taşıyor. Düzenli ve temiz bir yaşamın anahtarlarından biri olarak, güne kendini iyi hissettirecek bir kişisel bakım rutini ile başlamak, bu yöntemin olmazsa olmazlarından.
FlyLady yöntemini kendi yaşamınıza uyarlamak için ilk olarak uygulayacağınız rutinlerin yer aldığı aylık takviminizi oluşturmanız gerekiyor. Bu tabloyu kendiniz oluşturabileceğiniz gibi
kişiselleştirilebilir FlyLady şablonlarını satın da alabilirsiniz. Şablon oluşturulurken bir gün, bir hafta ve bir aylık olmak üzere yönetilebilir parçalardan oluşan hedefleri belirlemek gerekiyor.
Günlük rutinler, uyanıp yatağı düzeltmek, duştan sonra banyoyu ve lavaboyu hızlıca temizlemek, bulaşıkların ve mutfak lavabosunun temizlenmesi, kirli çamaşırların ayrılması gibi hızlıca halledilebilecek işleri içeriyor.
Haftalık rutinler, haftanın günlerine yayılan, haftada bir veya birkaç kez yapılması gereken daha büyük işleri kapsıyor ve bu işlerin hangi günler yapılacağının belirlenmesini içeriyor. Yerlerin süpürülüp silinmesi, yemek pişirme, çamaşır yıkama, market alışverişi, bitki sulama, çöpleri çıkarma gibi işler haftalık rutin içerisinde yer alıyor.
Aylık rutinler ise derin temizlik gerektiren işlerin ayın hangi haftasında tamamlanacağına karar vererek belirleniyor. Bu yöntemde ay, beş haftalık bloklara, ev de belirli bölgelere ayrılıyor; belirlenen bölgeler bir hafta boyunca belirlenen çalışmalarla tamamlanıyor. Evin her köşesinin düzenli ilgi ve iş biriktirmeme sayesinde derinlemesine temizlendiği bu yöntemde, ayın gün sayısına ve belirlenen bölgelerin durumuna göre temizlik süresi kişisel olarak ayarlanıyor.
FlyLady yönteminde belirlenen bölgeler ve haftalara göre düzenleme ise şu şekilde:
1. Bölge – giriş ve yemek odası: Ayın ilk günlerinde odaklanılan nokta 1. bölge. Evin giriş alanı ilk izlenimi uyandıran yer olduğu ve eve girişte iyi bir enerji için bu nokta önemli. Bu bölgeyi temiz tutmak evin genel atmosferini olumlu etkilemesi açısından da gerekli sayılıyor.
2. Bölge – mutfak: Evin en çok kullanılan alanlarından olan mutfağın düzenli olması, diğer ev işlerinin de daha verimli olması açısından önemli. Hafta boyunca, ikinci bölgede yer alan mutfaktaki tüm dolap içleri, tezgah ve elektrikli ev aletlerinin yanında mutfak zemininin temizliği de sağlanıyor.
3. Bölge – banyo ve bir oda: Bu hafta boyunca evdeki banyo ya da banyolar ve seçilen herhangi bir oda üzerinde duruluyor. Banyonun derinlemesine temizlenmesi ve seçilen odanın da yeterince temizlenip düzenlenmesi hedefleniyor.
4. Bölge – yatak odası: FlyLady yönteminde yatak odası kişisel alanın merkezi kabul ediliyor ve buranın temiz ve düzenli olmasının genel yaşam kalitesini doğrudan etkilediği belirtiliyor. Yatak altı ve çevresi, gardrop içi düzeni ve varsa ebeveyn banyosunun derinlemesine temizliği bu haftada gerçekleşiyor.
5. Bölge – oturma odası-salon: Ayın son haftasında ise aile bireylerinin en fazla zaman geçirdiği ortak alan olan salon ya da oturma odası ele alınıyor.
Bir ay tam olarak dört hafta sürmediği, beş haftaya yayılabildiği için birinci ve beşinci bölgeler genellikle aynı haftaya denk geliyor. Bu durumda haftanın hangi günlerinde hangi bölgenin temizleneceği de denk gelen gün sayısına göre değişmiş oluyor.